Inhoud

• Wat doet basiszalf en waarbij gebruik ik het?
• Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
• Mag ik basiszalf gebruiken met andere medicijnen?
• Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
• Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
• Hoe gebruik ik dit medicijn?

basiszalf

Basiszalf is een zalf, crème of lotion zonder medicijn. U kunt een basiszalf gebruiken bij een droge huid, eczeem, jeuk, psoriasis en aambeien. Het verzacht en beschermt de huid. 

We noemen het een basiszalf, maar het kan ook een crème of lotion zijn. Welke soort het beste bij u past, hangt af van uw situatie. De verschillende soorten zijn:

• Crème: Een crème trekt snel in de huid. U gebruikt een crème op een droge huid. Voorbeelden: lanette crème, cetomacrogol crème.
• Vette crème: Een vette crème trekt veel langzamer in de huid dan gewone crèmes. U gebruikt een vette crème op een erg droge huid. Voorbeelden: vaseline lanette crème, vaseline cetomacrogol crème.
• Zalf: Een zalf is vetter en dikker dan een crème. Het laat een glimmend laagje achter op de huid. U gebruikt een zalf op een heel erg droge huid. Voorbeelden: lanette zalf, cetomacrogol zalf, koelzalf.  
  Koelzalf maakt de huid tijdelijk koel. Dit helpt extra tegen jeuk. Het koele gevoel duurt een paar minuten.
• Lotion: Een lotion is een dunne vloeistof. Een lotion wordt ook wel een smeersel genoemd. U gebruikt een lotion op de behaarde (hoofd)huid. Voorbeelden: lanette smeersel, cetomacrogol smeersel.

Uw arts of apotheker geeft u advies welke basiszalf u het beste kunt gebruiken. U kunt altijd een andere basiszalf uitproberen. Kies de basiszalf die u het fijnste vindt.  

Wat doet basiszalf en waarbij gebruik ik het?

Droge huid

Klachten
Een droge, gevoelige huid schilfert en jeukt. Er vormen zich kloven en branderige plekken op de huid. De meeste mensen hebben wel eens last van een droge huid. Het ontstaat vooral als de lucht in de omgeving erg droog is, zoals in de winter als de verwarming aanstaat. Droge plekken komen vooral voor op de schenen, dijen, bovenarmen en heupen.

Behandeling
Bij een huid die droog is, is een basiszalf de beste behandeling. Als de huid niet al te droog is, kunt u een gewone lanette- of cetomacrogolcrème gebruiken. Bij een erg droge huid werken de vaseline crèmes of zalven beter.

Effect
Basiszalven houden de huid soepel en voorkomen verdere uitdroging van de huid. Klachten als jeuk, schilfering, kloven en branderige plekken worden minder. Dit effect merkt u binnen een paar dagen.

Eczeem

Klachten
Bij eczeem is de huid meestal erg droog. Dit verergert de jeuk. Door de jeuk gaat u krabben waardoor de huid verder beschadigt. Uw eczeem wordt dan erger.

Behandeling
Basiszalf is erg belangrijk bij de behandeling van eczeem. Het zorgt ervoor dat uw huid minder droog wordt. Ook beschermt het uw huid tegen prikkels. Basiszalf zorgt ervoor dat u minder jeuk heeft en dat de eczeem rustiger blijft. 

Vaak werkt een vette crème het beste, zoals vaseline lanettecrème of vaseline cetomacrogolcrème. Bij een erg droge huid werken lanettezalf en cetomacrogolzalf vaak goed. U kunt altijd een andere basiszalf uitproberen. Kies de basiszalf die voor u het fijnste is.  

Effect
Klachten zoals jeuk, schilfering, kloven en branderige plekken worden minder. Dit effect merkt u binnen een paar dagen. Ook heeft u minder kans op nieuwe plekken met eczeem.

Jeuk

Behandeling
Een droge huid jeukt vaak. Door de huid in te vetten, kunt u de jeuk verminderen.

Bij een droge huid is een basiszalf de beste behandeling. Is uw huid een beetje droog? Dan werken lanettecrème of cetomacrogolcrème vaak goed. Is uw huid erg droog? Vaseline crèmes of de zalven werken dan beter.

Effect
Basiszalf houdt de huid soepel. Het zorgt ervoor dat de huid niet verder uitdroogt. Het effect merkt u snel. De huid wordt direct na het insmeren soepel. De jeuk wordt binnen enkele uren minder.  

Psoriasis

Klachten
Bij deze chronische ziekte groeit de bovenste laag van de huid te snel. Hierdoor ontstaan verdikkingen en schilfers. Bovendien is de huid ontstoken en jeukt deze vaak sterk.

De ernst van de aandoening varieert van één tot twee kleine plekjes tot een uitgebreide schilfering van de huid. Kenmerkend zijn perioden van spontane verbetering of verslechtering.

Behandeling
Basiszalf is belangrijk bij de behandeling van psoriasis. Het zorgt ervoor dat uw huid minder droog wordt. Ook beschermt het uw huid tegen prikkels. Basiszalf zorgt ervoor dat u minder jeuk heeft en dat de psoriasis rustiger blijft.

Vaak werkt een vette crème het beste, zoals vaseline lanettecrème of vaseline cetomacrogolcrème. Bij een erg droge huid werken lanettezalf en cetomacrogolzalf vaak goed. U kunt altijd een andere basiszalf uitproberen. Kies de basiszalf die voor u het fijnste is. 

Effect
Klachten zoals jeuk, schilfering, kloven en branderige plekken worden minder. Dit effect merkt u binnen een paar dagen. U heeft minder kans op nieuwe plekken met psoriasis.

Aambeien

Aambeien zijn uitstulpingen van de binnenbekleding van de anus. Normaal sluit deze binnenbekleding de anus lekdicht af, maar bij aambeien ‘zakt het uit’ en kan het naar buiten komen.

Klachten
U merkt een aambei aan irritatie en jeuk aan de anus. Dit komt doordat de anus niet meer goed sluit. Weglekkend vocht kan dan de huid van de anus irriteren. Vaak ziet u ook een beetje helderrood bloed bij de ontlasting, dat ontstaat door beschadiging van de aambei.

De aambei kan aan de binnenkant van de anus zitten, maar ook naar buiten komen. U voelt dan een knobbel aan de buitenkant van de anus. Is de knobbel niet meer naar binnen te duwen en erg pijnlijk, dan kunt u het beste contact opnemen met uw arts.

Heeft u last van voortdurend bloedende aambeien, raadpleeg dan ook uw arts.

Oorzaak
Aambeien kunnen ontstaan door harde ontlasting of verstopping, als u te hard moet persen. Bij ouderen en zwangere vrouwen verslapt het weefsel eerder, zodat zij sneller aambeien krijgen.

Behandeling
Met de volgende maatregelen kunt u proberen de aambei te genezen en volgende aambeien te voorkomen. Zie hiervoor de zelfzorginformatie over aambeien op deze site.

• Ga direct naar het toilet als u aandrang voelt. Ophouden maakt de ontlasting hard. 
• Pers niet te hard. Ontspan en laat de ontlasting rustig komen. Heeft u harde ontlasting of bent u verstopt, gebruik dan een dieet met veel vezels en drink veel vocht (1,5 tot 2 liter per dag) om de ontlasting zachter te maken. Eventueel kunt u tijdelijk een mild laxeermiddel gebruiken, zoals lactulosestroop.
• Zorg voor een goede houding op het toilet. Uw voeten moeten recht op de grond staan of u kunt een voetenkrukje gebruiken.
• Beweeg elke dag een half uur intensief, bijvoorbeeld wandelen, fietsen of tuinieren. Lichaamsbeweging zet de darmen aan tot activiteit, waardoor de ontlasting zacht blijft. 
• Gebruik zacht toiletpapier of een natte washand om de anus schoon te maken. U kunt ook met warm water spoelen. Gebruik liever geen zeep of vochtige toiletdoekjes, omdat deze nogal eens kunnen irriteren. 
• Draag katoenen ondergoed, dit geeft minder beschadiging van de huid. 
• Krab niet, dit verergert de jeuk en irritatie.

De aambei moet vervolgens zelf genezen.

Zalven
Bij jeuk en irritatie kunt u een basiszalf gebruiken. Basiszalf zorgt voor minder irritatie en jeuk. Ook beschermt het de huid tegen irriterend vocht uit de anus. U kunt bijvoorbeeld een vaselinecetomacrogolcrème gebruiken. De verzachtende werking begint direct. 

U kunt ook een crème of zalf met zinkoxide gebruiken. Dit heeft een indrogend effect. Heeft u vooral veel last van pijn? Gebruik dan lidocaïne-vaselinecrème. Lidocaïne is een pijnstiller. 

Het kan wel 2 weken duren voordat uw klachten helemaal verdwenen zijn. Raadpleeg uw arts als het dan nog niet over is.

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

In basiszalf zitten alleen verzachtende en beschermende stoffen. Daarom komen bijwerkingen bijna nooit voor.  

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende:

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Overgevoeligheid voor het conserveermiddel sorbinezuur. Dit merkt u aan huiduitslag, galbulten en jeuk.

  Geef aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor sorbinezuur. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u geen zalf meer krijgt met sorbinezuur. De apotheek kan u een andere basiszalf leveren zonder sorbinezuur.

• Overgevoeligheid voor wolvet. Dit merkt u aan een rode huid, jeuk en galbulten. 

  Stop dan met het gebruik en raadpleeg uw arts of apotheker. Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor wolvet. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u geen zalf meer krijgt met wolvet. De apotheek kan u een andere basiszalf leveren zonder wolvet.

• Irritatie van de huid door 1 van de bestanddelen van de crème of zalf, vooral in huidplooien en op andere gevoelige huiddelen.

  Overleg met uw arts of apotheker als u hier last van heeft. Mogelijk past een andere basiszalf beter bij u. 

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik basiszalf gebruiken met andere medicijnen?

Gebruikt u behalve de basiszalf ook een zalf met een medicijn, bijvoorbeeld een corticosteroïde op de huid? Smeer basiszalf niet tegelijk met de corticosteroïde op de huid. Dan werkt het minder goed. Lees bij ‘hoe gebruik ik dit medicijn?’ hoe u dat het beste kunt doen.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

Ja, dat kan. U mag autorijden, en u mag eten en drinken zoals u normaal doet.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Zwangerschap
U kunt basiszalf veilig gebruiken. Het wordt al jarenlang gebruikt door zwangere vrouwen, zonder nadelige gevolgen voor het kind.

Borstvoeding
U kunt basiszalf veilig gebruiken. Het wordt al jarenlang gebruikt door vrouwen die borstvoeding geven, zonder nadelige gevolgen voor het kind.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Hoe?

Smeer zoveel basiszalf als u prettig vindt. 

Eczeem 

• Heeft u eczeem op verschillende plekken op uw lichaam? Smeer basiszalf dan over uw hele lichaam.
• Heeft u eczeem op 1 lichaamsdeel, bijvoorbeeld op uw hand? Smeer basiszalf dan op uw hele hand. 
• Smeer de basiszalf van boven naar beneden, in dezelfde richting als de haartjes op de huid. Dan raakt de huid minder snel geïrriteerd. 
• Smeer ook basiszalf op plekken waar u last heeft van een droge huid. Dan ontstaan er minder snel nieuwe plekken met eczeem.

Psoriasis

• Smeer basiszalf op de plekken waar u last heeft van psoriasis.
• Smeer ook basiszalf op plekken waar u last heeft van een droge huid. Dan ontstaan er minder snel nieuwe plekken met psoriasis.

Droge huid, jeuk of aambeien  

• Smeer de basiszalf op de plekken waar u klachten heeft.

Wanneer

Eczeem 

• Gebruik basiszalf elke dag. Minimaal 1 keer per dag. Het liefst vaker.  
• Gebruik altijd basiszalf na het douchen. 
• Gebruikt u ook een corticosteroïde op de huid? Smeer dit niet tegelijk met basiszalf op de plekken met eczeem. Dan werkt de corticosteroïde minder goed. Smeer bijvoorbeeld basiszalf in de ochtend en corticosteroïde in de avond. Zorg er in elk geval voor dat er 1 uur tijd zit tussen het smeren van de 2 zalven. Wilt u niet 1 uur wachten? Smeer dan op de eczeemplekken alleen corticosteroïde en op de rest van uw lichaam alleen basiszalf. Meer informatie over het goede gebruik vindt u op Corticosteroïden op de huid gebruiken.

Psoriasis

• Gebruik de basiszalf elke dag, minimaal 1 keer per dag. U mag altijd vaker smeren. 
• Gebruik altijd basiszalf na het douchen.
• Gebruikt u ook een corticosteroïde op de huid? Smeer dit niet tegelijk met basiszalf op de plekken met psoriasis. Dan werkt de corticosteroïde minder goed. Smeer bijvoorbeeld basiszalf in de ochtend en corticosteroïde in de avond. Zorg er in elk geval voor dat er 1 uur tijd zit tussen het smeren van de 2 zalven. Meer informatie over het goede gebruik vindt u op Corticosteroïden op de huid gebruiken.

Droge huid, jeuk of aambeien 

• Gebruik basiszalf zo vaak als u wilt. Meestal is 1 tot 2 keer per dag genoeg, maar soms is het vaker nodig als de huid droog aanvoelt of jeukt. Dit kunt u zelf bepalen.

Hoe lang?

Eczeem 

• Blijf smeren met basiszalf, ook als u minder last heeft van eczeem. Zo zorgt u ervoor dat er minder snel nieuwe plekken ontstaan met eczeem. 

Psoriasis

• Blijf smeren met basiszalf, ook als u minder last heeft van psoriasis. Zo zorgt u ervoor dat er minder snel nieuwe plekken ontstaan met psoriasis. 

Droge huid, jeuk of aambeien 

• Smeer basiszalf zolang u klachten heeft.